عمار جشنواره ای شجاعانه است/ باید آمریکای گستاخ را به چالش کشید
۱۱ آبان, ۱۳۹۴
دنی شکتر ، فیلمساز برگزیده و فقید بخش بین الملل پنجمین دوره جشنواره عمار، گفت: ما به عنوان دولت آمریکا چطور میتوانیم بقیه کشورها را به خاطر نقض حقوق بشر زیر سئوال ببریم درحالیکه خودمان دائما حقوق بشر را نقض میکنیم.
«دنی شکتر»، تهیهکننده تلویزیونی، فیلمساز مستقل، وبلاگنویس و منتقد رسانه بود که مقالات بسیاری را در انتقاد از سیاستهای ایالات متحده آمریکا به رشته تحریر در آورد. وی متخصص روزنامهنگاری تحقیقی و تولید برنامه درباره حقوق بشر، خبرنگاری، موسیقی پاپ و مستندسازی بود و به خاطر ممتازی در روزنامهنگاری مستند، برنده جایزه انجمن روزنامهنگاران حرفهای آمریکا در سال ۲۰۰۱ میلادی، شده بود. «شکتر»، مستندهای زیادی را در انتقاد از سیاستهای خارجی و داخلی آمریکا ساخته است.
این فیلمساز منتقد آمریکایی، در پنجمین دوره جشنواره مردمی فیلم عمار، با ارائه مستند «دولت جاسوس امریکا»،توانست فانوس بخش بین الملل جشنواره را کسب کند، همچنین مستند «تاراج، جرم عصر ما» وی هم در چهارمین دوره جشنواره، حائز تقدیر ویژه جشنواره شده بود.
«دنی شکتر» که سابقه حضور و فعالیت در شبکههای خبری CNN و ABC امریکا را دارد و به خاطر افشای حقایق و انتقاد از حکومت آمریکا از CNN اخراج شده بود، مدتی پیش بر اثر سرطان فوت کرد، به همین بهانه و همزمان با اعلامفراخوان بخش بین الملل ششمین دوره جشنواره مردمی فیلم عمار و در آستانه ۱۳ آبان، روز مبارزه با استکبار جهانی، مشروح گفتوگویی را که نادر طالبزاده، قبل از اختتامیه پنجمین دوره جشنواره با این فعال رسانهای داشته است، در ادامه میخوانید.
آمریکا آنقدر گستاخ شده که …
از این که برنده شدید چه حسی دارید؟
من بسیار سپاسگزارم از دریافت این جایزه، بسیار متشکرم، باید به شما بگویم که ما در آمریکا تلاش داریم تا برنامه نظارت و جاسوسی را به چالش بکشیم، ما نبرد سختی برای حفظ اطلاعات شخصیمان داریم، این واقعیت که از من در ایران تقدیر میشود، ولی این فیلم نمیتواند در آمریکا پخش شود بسیار معنادار است و سختیهای این کار یعنی به چالش کشیدن جاسوسی دولت (آمریکا) را نشان میدهد، من فکر میکنم اینکه موضوعِ جاسوسی آمریکا در کل دنیا، با تنش، نگرانی و خشم مردم مواجه شده است، بدین معناست که کشور ما (آمریکا) حق ندارد از مردم دنیا جاسوسی کند.
فیلم « دولت جاسوس امریکا» به گونهای که قبلا دیده نشده است، نشان میدهد که آمریکا چگونه جاسوسی میکند، در این رابطه «ادوارد اسنودن» به درستی توجه دنیا را به خود جلب کرد، اما فیلم حاضر بیش از اینها به موضوع افشاگری پرداخته است و فقط به اسنودن نمیپردازد بلکه همه افشاگران را بررسی میکند، همچنین این فیلم نشان میدهد که یک صنعت جاسوسی خصوصی وجود دارد که بدون اطلاع مردم از آنها جاسوسی میکند و دولت از همه این کارها و تجاوز به حریم خصوصی حمایت میکند، بنابراین این ادعا که در امریکا آزادی بیان وجود دارد، واقعا زیر سوال است.
اما در ایران این حق به رسمیت شناخته میشود و جشنواره عمار با این موضوع مرتبط است. این مسئله، برای من بسیار قابل توجه است، چون جاسوسی امریکا، معضلی جهانی است و محدود به آمریکا نیست، این مشکلی نیست که که ما بخواهیم فقط از آن گِله کنیم، این مشکلی است که مردم کل جهان را تحت تاثیر قرار داده، مثلا از صدراعظم آلمان و رئیس جمهور برزیل جاسوسی میشود و از ۲۲ رهبر خارجی دیگر هم جاسوسی میشود، آژانسهای جاسوسی آمریکایی، بدون اطلاع و رضایت این افراد از آنها جاسوسی میکنند.
من درباره یک امپراطوری صحبت میکنم که آن قدر گستاخ شده است که فکر میکند، حق دارد اطلاعات کشورها و مردم را جمع آوری کند، ما باید در مقابل این کار بایستیم. دراین باره، شبکه پرس تی وی، با نمایش فیلمم، به من کمک کرد، علیرغم تمام افشائاتی که در مورد سوء استفاده سی آی ای(CIA) در گوانتانامو و جاسوسی ان اس ای(NSA) صورت گرفته است، من این ادعا را ندارم که همه چیز عوض خواهد شد و فیلم من همه چیز را تغییر خواهد داد، چون تغییری در سیاستها رخ نداده است، گویی که دولت ما احتیاج دارد، از مردم سراسر جهان جاسوسی کند و البته این واقعیتی تکان دهنده و ناراحت کننده است.
در دهه ۱۹۶۰ اف بی آی(FBI) و سی آی ای(CIA) از مطالعات و پژوهشهای من به عنوان یک روزنامهنگار جاسوسی میکرد، اما اکنون با فناوری که ان اس ای(NSA) دارد، آنها میتوانند هر وقت که بخواهند از همه جاسوسی کنند و آنها به سادگی این کار را میکنند، اما این کار باید به چالش کشیده شود، چون این نقض حقوق بشر است، ما به عنوان آمریکا، چطور میتوانیم بقیه کشورها را به خاطر نقض حقوق بشر زیر سؤال ببریم، درحالیکه خودمان دائما حقوق بشر را نقض میکنیم، بنابراین من معتقدم که این فیلم قابل توجهی است و من خوشحالم که بگویم که تلویزیون روسی آر تی هم به من خبر داده است که میخواهند این فیلم را نشان دهند و امیدوارم بقیه شبکهها هم پخش کنند، به نظرم، نوعی نیاز و اشتیاقی شدید برای دانستن و آگاهی وجود دارد و مردم میخواهند بدانند که به نام آنها چه کارهایی دارد انجام میشود.
باید برای حق و شنیده شدن صدای حق بجنگیم
دومین سوالی که میخواهم از شما بپرسم این است که امروزه در آمریکا تعداد بسیار کمی از شبکهها اجازه و فرصت صحبت را به رسانههای مستقل میدهند، مثل پرس تی وی و آر تی درست است یا نه؟
ما در آمریکا چند برنامه مثل «اکنون دموکراسی» و «آزادی بیان» تلویزیون لینکد در این رابطه داریم، اما در بسیاری از موارد این شبکهها نظرات و دیدگاههای دولت آمریکا را منعکس میکنند، مثلا در مورد پایان جنگ ویتنام برنامه پرطرفداری وجود دارد که سربازان آمریکایی را قهرمان جلوه میدهد و همزمان یک فیلم در مورد «ژنرال جیاپ» رهبر جنگ ویتنامیها علیه امپریالیسم در حال ساخت است و از الان معلوم نیست که این فیلم درست دیده شود یا نه، بنابراین ما جنگ سختی برای برملا کردن حقیقت داریم، خوشحالم از اینکه بگویم ما به خاطر اینترنت و سایر وسایل جمعی، چند رسانه و شبکه داریم که این کار را میکنند، اما این کافی نیست چون ما نمیتوانیم فقط با این وسایل، سلطه رسانهای دولت را به چالش بکشیم و با آنها رقابت کنیم، ما به عنوان روزنامهنگار و به عنوان جستجوگران حقیقت، باید برای حق و شنیده شدن صدای حق بجنگیم.
آرگو حقیقت انقلاب ایرانیان را نشان نمی دهد
۲۰ سال پیش، قابل تصور نبود که دنی شکتر با مردم ایران صحبت کند و از شبکهای تلویزیونی برای مردم غرب حرف بزند. چه اتفاقی در دنیا افتاده است؟ چه شده است؟
آنچه که ما باید بدانیم این است که نمای ظاهری، دنیای سلطه رسانه است، رسانه به ما چیزهایی را میفروشد، ما را با چیزهای خاصی سرگرم میکند و به مسائل دیگری میپردازد و این خود، نه تنها منبع پروپاگاندا است بلکه نوعی تقویت ایدئولوژی است و در نتیجه مردم نمیفهمند که واقعا چه خبر است و چه اتفاقاتی میافتد، ما نه تنها باید این رسانههای سلطه را با نقد به چالش بکشیم، بلکه باید رسانههای متنوعی راه اندازی کنیم و خودمان پیشرو باشیم و این کاری بود که من توانستم انجام دهم، یکی از بزرگترین شبکهها به ان.اس.ای رفت و من هم درخواست کردم که بروم، البته آنها میخواستند مرا ناامید کنند، ولی من توانستم فیلمهایی از داخل ان اس ای(آژانس امنیت ملی امریکا) بدست بیاورم و سوالاتی را بپرسم که قبلا پرسیده نشده بود، رسانه میدان اصلی نبرد است.
اخیرا مقالهای در آمریکا چاپ شده است که میگوید آمریکا، هیچگونه قصدی برای به توافق رسیدن با ایران در موضوع هستهای ندارد و همه اینها یک فریبکاری است، من نمیدانم که این درست است یا نه، اما این موضوع خیلی ناراحت کننده است که آمریکاییها اطلاع خیلی کمی از پیشینه و بستر (ایران) دارند و مثلا فیلمی مثل آرگو، آمریکاییها را نشان میدهد که در زمان انقلاب در ایران حضور داشتهاند، اما حقیقت انقلاب را نشان نمیدهد و لذا ما باید این را به چالش بکشیم و زیر سوال ببریم و ما باید تلاش کنیم و توضیح دهیم که چرا مردم این طور ایستادند و مقاومت کردند و البته شما میدانید که این مقاومت کار سادهای نبوده است.
ایران در جنگ با عراق افراد بسیاری را از دست داد و آمریکا از عراق حمایت کرد و با سلاحهای شیمیایی و دیگر سلاحها از جنگ عراق علیه ایران پشتیبانی کرد، این بخشی از تاریخ ماست که مدفون شده است و ما باید این سوالات را بپرسیم، من از اینکه به ایران دعوت شدم و آمدم بسیار مفتخرم از اینکه با کسانی ملاقات کردم که بخشی از آن مقاومت و نبرد برای حقیقت بودند. البته این بدان معنا نیست که من طرفدار دولت ایران هستم و هرچه که ایران میگوید درست است، من فقط یک فعال حقوق بشرم، ولی واقعیت این است که ما در مورد اتفاقات کشور بزرگی مثل ایران بسیار بیاطلاعیم، ایرانی که بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد، در حالیکه کشور من ۲۰۰ سال یا کمی بیشتر قدمت دارد، با این تعاریف، آیا ما (آمریکا) این حق را داریم که به دنیا امر و نهی کنیم؟ من فکر نمیکنم این طور باشد، ما باید از دنیا یاد بگیریم، نه اینکه به آن امر کنیم.
حمایت از همفکران در سراسر دنیا مهم است
اگر بخواهی برای مردمی که امشب در سالن حاضر هستند صحبتی داشته باشی به آنها چه میگویی؟
بسیار متشکرم از اینکه از این فیلم تقدیر کردید و از پرس تی وی هم که شجاعت به خرج داد و از این مجموعه پشتیبانی کرد، ممنونم همچنین متشکرم از داوران و کسانی که این اثر را انتخاب کردند، من خودم در رسانههای جریان اصلی در آمریکا و برای شبکههای بزرگی مثل سی ان ان و ای بی سی کار کردهام، اما شرایط حتی برای من هم دشوار شده است که یک برنامه انتقادی این شکلی را پخش کنم و لذا این مسئله که شما این فیلم را به رسمیت شناختید و شبکهها آن را پخش میکنند، بسیار قابل ملاحظه است. همچنین این حمایت و همصدایی شما برای من بسیار مهم است، به نظرم جشنواره عمار نشان میدهد که چقدر موضوع حمایت از همفکران در سراسر دنیا مهم است و امیدوارم که از ایران چیزهای زیادی یاد بگیرم.
علت اینکه فیلم خود را برای جشنواره عمار فرستادید چه بود؟
چون این جشنواره، از جنس مقاومت و منتقد است و سوالات مهمی در مورد آنچه که در جهان میگذرد، میپرسد و من این روحیه را دوست دارم. این برای مردم ضروری است که بتوانند اطلاعات و تحلیلهایی از کل دنیا داشته باشند و نه اینکه فقط در مورد کشور خودشان بدانند. من از اینکه اثرم در این جشنواره پذیرفته و برنده شده است بسیار خوشحال و مفتخرم.
به نظر شما جشنواره عمار چه ویژگیهای دیگری میتواند داشته باشد؟
ما به یک جشنواره بین المللی نیاز داریم ما باید جشنوارهای داشته باشیم که در سراسر دنیا دیده شود و شاید با فناوریهای پیشرفته امروزی بتوانیم این کار را به طور آنلاین انجام دهیم، به گونهای که مردم بیشتری در آن دخیل و با آن مرتبط باشند، بنابراین من این روحیه را میپسندم، البته من در مورد جایگاه سیاست در این جشنواره اطلاعی ندارم و پیشینه آن را نمیدانم، ولی اینکه چنین جشنوارهای وجود دارد، شجاعانه و قابل توجه است.
در مورد عمار؛ آیا عمار را میشناسید و اینکه چه کسی بود؟
نه، به من بگویید.
عمار یکی از یاران پیامبر اسلام (ص) بود که حقایق را روشن میساخت و لذا به عنوان فردی صادق و بصیر شناخته میشد، به همین خاطر است که نام جشنواره را عمار گذاشتهایم برای اینکه حقایق دنیا را روشن کنیم، در فیلم شما هم به نظر میرسد که شما میخواستید حقایق خاصی در مورد آمریکا مطرح کنید، حالا سوال این است که آیا شما در کشور خودتان میتوانید این فیلم را نمایش دهید یا برای نمایش باید آن را به کشورهای دیگر بفرستید؟
من واقعا دوست دارم که فیلمم در اینجا (امریکا) پخش شود و با یک شبکه تلویزیونی که مخاطبان زیادی هم ندارد، صحبت کردهام و شاید برای نمایش فیلم مایل باشند، البته شبکه «آرتی»، در آمریکا مخاطبانی دارد و اعلام کرده است که این فیلم را نشان خواهد داد، بنابرین بینندگان شبکه آر.تی آن را میبینند، پرس تی.وی مخاطبان کمتری دارد که بیشتر هم آنلاین هستند.
این واقعیت که از من حمایت کردید برای من بسیار مهم است، مسلما بعضیها به من میگویند که نباید با شبکههای ایرانی کار کنم چون ممکن است از من سوء استفاده کنند و من را فریب بدهند اما من فهمیدهام که چنین چیزی واقعیت ندارد، من با پرس تی.وی کار کردهام و آنها در کارشان بسیار حرفهای هستند، من با بسیاری از شبکههای حرفهای کار کردهام، آنها اطلاعات لازم و پیشینه فرد و کار را میخواهند، پرس تی.وی واقعا نمیخواهد از من استفاده ابزاری بکند و البته من خودم هم هر شبکهای را نمیپذیرم.
این نبردی است که ادامه دارد
ما بخشی از این فیلم را در شبکه تلویزیونی و برای عموم پخش خواهیم کرد، اگر پیامی برای مردم در مورد عمار و جستجوی حقیقت دارید بفرمایید؟
میدانید مردم ایران به پیامبران دیگر و کسانی که برای شما محترمند و بخشی از فرهنگ و جامعه هستند احترام میگذارند و من فکر میکنم که این موضوع در همه کشورها مهم است، در همه کشورها فرهنگهای متفاوتی وجود دارد و مثلا یک رویکرد راست افراطی وجود دارد و یک رویکرد انساندوستانه، صلحجو و عدالتخواه، بنابرین باید این نوع سنتها و رویکردهایی را که همراه هستند، شناسایی کرد، ضروری است که ما به عنوان مخاطب روزنامهنگار و کسانی که میخواهند حقایق را روشن سازند، تلاش کنیم و بتوانیم سوالات اساسی را بپرسیم، بسیاری از کسانی که در فیلم با آنها صحبت کردهام، کسانی هستند که ریسک بسیار بالایی برای گفتن حقیقت کردهاند، آنها به زندان تهدید شده بودند، ما هنوز نمیدانیم که چه به سر ادوارد اسنودن خواهد آمد و مسلم این است که او به زندان خواهد افتاد و این نبردی است که ادامه دارد و تمام نشده است، این جزئی از تاریخ و گذشته نیست، بلکه بخشی از حال است و به همین خاطر این مستند اهمیت دارد، زیرا کار به جا و به موقعی است، ما باید مردم را از این موضوع مطلع سازیم.
باید فریب های آمریکا را به چالش کشید
آیا جشنواره عمار توانسته است به شما در رسیدن به حقیقت کمک کند؟
من طرفدار هر فستیوالی هستم که حقیقت را بیان کند، اسم شرکت من «بینش جهانی» است و ما به کار کردن با مردم کشورهای دیگر در دنیا معتقدیم و به همین دلیل کار جمعی انجام میدهیم، ما میخواهیم از مردم دیگر کشورها یاد بگیریم و نمی خواهیم درگیر سیاست پروپاگاندا که خیلی هم گسترش پیدا کرده است، شویم، مثلا رسانهها میگویند پوتین آن هواپیما را در اوکراین ساقط کرد ولی مدرک و سند این قضیه کجاست یا اینکه کره شمالی فلان جا را هک کرد، سند این حرف چیست؟ مدرک آن کجاست؟ ما که نمیدانیم لذا رسانهها پر از حقه و فریبکاری هستند و ما باید این فریب را از طریق ارائه اطلاعات درست و بیان حقیقت به چالش بکشیم.
رهبر چینیها، «مائو تسه تونگ» یک بار، گفته بود «نه تحقیق و نه حق بیان و صحبت»، بنابرین ما باید در مورد آن چه که در جهان میگذرد، تحقیق کنیم و سپس ارزشهای بهحق را فریاد بزنیم.
به عنوان سؤال آخر؛ متاسفانه شما در روز اختتامیه در اینجا حضور ندارید، لذا مایلیم که پیام شما برای مردم را داشته باشیم و اگر ممکن است مستقیما به دوربین نگاه کنید و در هنگام تقدیم جایزه با مردم صحبت کنید.
سلام بر دوستانم در ایران، من دو بار به ایران آمدهام و واقعا جامعه و فرهنگ شما را تحسین میکنم، من در آنجا دوستانی پیدا کردهام که علیرغم اینکه دولت من میخواهد هرکسی را که در ایران هست بد جلوه دهد و به افراد برچسب بزند، به کار با آنها ادامه خواهم داد، من از بودن در آنجا بسیار مفتخر شدم و از ایران تاریخ و فرهنگ آن و اراده مردمش برای حفظ ارزشهای خود چیزهای زیادی یاد گرفتم، من از دریافت این جایزه بسیار خوشحال شدم و این برای من خیلی ارزشمند است و من بسیار قدردانم، شاید یک روز وقتی که از این سرطان جان سالم به در بردم، به ایران برگردم.